Nasih ve Mensuh ilmi nedir
Lügatta nesh, birkaç anlama gelir. Bunlardan biri, izale etmek, gidermek manasınadır. Nesh’in diğer bir anlamıda nakletme aktarmadır. Bir kitaptan diğer bir kitaba bir meseleyi aktarma gibi. Nitekim Kuran dad a bu anlama gelmiştir: <<Şüphe yokki neler yapıyor idiyseniz biz (hepsini meleklere) yazdırıyorduk.>> Caşiye 29.
Yine nesh değiştirme anlamına da gelir. Mesela, <
Şeriatte nesh, ayetten çıkarılan bir hükmün, yeni gelen diğer bir hükümle değiştirilmesidir.
Fıkıh ve Usuli Fıkıh alimleri nesh’i bir kaç şekilde tariff etmişlerdir. Biz, bu tariflerden en kısa ve veciz olan İbn Hacib’in: <<Nesh, şeri bir delilin, daha sonar gelen şeri bir delille kaldırılmasına denir>> tarifini alıyoruz. Yine ayette geçen:
Nünsiha: Unutma, yani hafızadan silinme manasınadır. Terk etme anlamına geldiğini söyleyenler de vardır. Kuran dab u anlama geldiğinee işaret eder: <<..onlar allah="" i="" unuttular="" ona="" itaati="" birakt="" lar="" o="" da="" onlar="" unuttu="" azab="" na="" terketti="">> Tevbe 67. (Allah c.c da şöyle) buyurmuştur: <<Öyledir. Sana ayetlerimiz geldi de sen onları unuttun. İşte bugün sen öylece unutuluyorsun.>> Taha 126.
Buradaki nisyanın terk etme anlamına geldiği, Abdullah ibn Abbas r.a dan rivayet edilmiştir: <
<
Nitekim Büyük Tefsirci Alusi: <