Mısır Kıralı Muvakısa yazılan mektubu
Mukavkıs’a Mektup
Mekke’lilerin ticarî ilişkide bulunduğu Mısır, Bizans hakimiyetinde Hıristiyanlaşmış bir ülke idi. İskenderiye şehri hem mülkî-siyâsî ve hem de dinî idarenin başkentiydi. Bizans’daki dinî ayrılıklar, sapıklıklar ve kanlı din ihtilafları yüzünden Mısır’ın Hıristiyan yerli halkı (Kopt’lar), Bizans İmparatorunun atadığı Patrik’i tanımayarak kendilerine yerli bir patrik seçmişlerdi. İslâm yayılmaya başladığı sırada Mısır’ı zapteden İran’lılar, Grek patriği kovarak Kopt’ların patriğini işbaşına geçirdiler. “Mukavkıs” isminin, İran hakimiyeti sırasında Mısır patriğini belirten, Farsça terimin Arapçalaşmış bir şekli olduğu dünüşülmektedir. Rasûlullah’ın İslâma davet mektubunu daha önce Mısır’ı bilen Hâtib İbn Ebî Belte’ye götürmekle görevlendirilmiştir.
“Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla!
Allah’ın kulu-kölesi ve Resûlü Muhammed’den Kopt’ların Büyük Başkanı el-Mukavkıs’a:
Allah’ın selâmı, hidâyet yoluna girmiş bulunan kimse üzerine olsun! Buna göre ben seni, tam bir İslâm dâveti ile (İslâma) çağırıyorum. İslâma gir, sonunda emniyet ve selâmet içinde olursun ve Allah sana iki defa sevap verecektir. Şayet bundan kaçınacak olursan, bütün Kopt’ların günahı senin üzerinde toplanacaktır. Ve (siz) ey (mukaddes) Kitap sahipleri! Gelin, sizinle bizim aramızda müşterek olan tek bir kelimede, yani Allah’tan başka hiç bir tanrıya tapmamak, O’na hiç bir şeyi şerik ve ortak koşmamak, Allah’tan başka aramızdan hiç bir kimseyi âmir ve efendi yapmamak (hususunda) birleşelim. Şâyet onlar sırtlarını dönüp (bundan) kaçınacak olurlarsa şöyle deyiniz: – Siz şâhit olun ki kesinlikle bizler, (Allah’a) itaat edip teslim olan müslümanlarız.”
Mukavkıs bu davet mektubuna verdiği cevapta, nâzik bir tavırla Arabistan’dan bir Resûl çıkış ihtimalini reddetmekte ve iki kadın köle (cariye), bir elbise ve bir katırdan oluşan hediyeler gönderdiğini belirtmektedir. Bazı kaynaklar ayrıca bir hadım ağası, cam çanak, bir sandık, kumaş, altın, dört kadın köle vs.den bahsetmektedirler. Bu cariyelerden Hıristiyan dininden Mâriye adını taşıyanı Resûlullah kendi yanına almış, diğerlerini sahabilerden bazılarına hediye etmiştir. Hz. Mariye’den Resûlullah’ın (s.a) küçük yaşta vefât eden oğlu İbrâhim dünyaya gelmiştir.
Mısır’da keşfedilen bu mektup, Sultan I. Abdülmecîd (d. 1823 – ö. 1861) tarafından satın alınmıştır ve halen Topkapı Sarayı Müzesinde sergilenmektedir.